Një shoqëri që përjashton personat me aftësi të kufizuar është shoqëri me aftësi të kufizuar!

Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuar është një nga datat më të spikatura në kalendar për të kujtuar rëndësinë e gjithëpërfshirjes si një nga vetitë thelbësore të një shoqërie vërtet të zhvilluar, bazuar në respektimin e diversitetit, humanizmit, drejtësisë sociale dhe mundësive të barabarta për çdo qenie njerëzore, pavarësisht nga tiparet e tyre të veçanta të identitetit, duke përfshirë aftësin e ndryshme të kufizuar.

Duke iu referuar disa dokumenteve, si raportet e Komitetit të OKB-së për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuar, të dhëna statistikore zyrtare ndërkombëtare dhe kombëtare, dokumente të ndryshme politikash dhe të konfirmuara nga anketat rajonale të kryera nga projekti SOCIETIES, vendet e Ballkanit Perëndimor ndajnë sfida dhe mundësi të ngjashme në rrugën e tyre drejt një shteti social.

Përqindja mesatare e shpenzimeve publike për mbrojtjen sociale në nivel rajonal është afërsisht 13% e PBB-së. Kjo është më pak se gjysma e nivelit të BE-së të të njëjtit tregues, me vendet që mezi arrijnë të tretën e shpenzimeve publike të BE-së për mbrojtjen sociale. Për më tepër, legjislacioni në disa nga vendet e Ballkanit Perëndimor lejon një pabarazi në shpërndarje bazuar në llojin e aftësisë së kufizuar, shkakun dhe statusin e punësimit. Për shkak të asaj që u tha më sipër, shumica e njerëzve me aftësi të kufizuar janë të kufizuar për të jetuar në varfëri të thellë dhe mungesa e një standardi minimal të jetesës zyrtare nuk ndihmon për të kuptuar situatën e tyre reale dhe për të hartuar politika sociale më të mira për të ardhmen.

Shërbimet e kujdesit social nuk financohen mjaftueshëm, gjë që i vë në rrezik mbylljeje, për shkak të mungesës së vazhdueshme të qëndrueshmërisë financiare.

Përkundër ekspertizës së tyre të padiskutueshme dhe të pazëvendësueshme në fushën e aftësisë së kufizuar, organizatat e shoqërisë civile mbështeten dobët nga qeveritë dhe nuk janë të përfshira në mënyrë adekuate në proceset vendimmarrëse. Kjo rrezikon klimën e dialogut publik dhe cilësinë e legjislacionit dhe dokumenteve të politikave.

Procesi i deinstitucionalizimit nuk po ecën me ritmin e duhur dhe fondet e duhura duhet të vihen në dispozicion të shërbimeve me bazë komunitare për ata që largohen nga institucionet, në mënyrë që ata të bëjnë një jetë plotësisht të pavarur.

Furnizimi me ndihmesa lëvizshmërie për të rritur shanset për personat me aftësi të kufizuar për të jetuar të pavarur, një arsim gjithëpërfshirës me burime të mira, trajnime të barabarta profesionale dhe mundësi punësimi dhe një përfshirje më e madhe e personave me aftësi të kufizuar në jetën politike dhe publike janë çështje të tjera që mbeten për t'u trajtuar urgjentisht.

Sikur të mos mjaftonin çështjet e mësipërme, pandemia COVID-19 ka shtuar më shumë mjerim në jetën e dhjetëra mijëra personave me aftësi të kufizuar dhe familjeve të tyre, për faktin se qeveritë nuk arritën të pranonin ndikimin shtesë që do të kishte për t'u lakmuar mbi këtë grup vulnerabël dhe për rrjedhojë marrjen e masave të duhura për të zbutur këtë ndikim.

Aderimi i të gjitha vendeve të BP-së, përveç njërit, në Konventën për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuar, si dhe angazhimi i tyre politik për t'iu bashkuar BE-së sa më shpejt të jetë e mundur, diktojnë nevojën që qeveritë të bëjnë ndërhyrje të rëndësishme duke synuar një ndikim konkret në jetën e përditshme të personave me aftësi të kufizuar në të gjithë rajonin. Ligjet e mira duhet të pasohen nga respektimi dhe zbatimi i tyre i plotë, dhe një ristrukturim gradual i financave publike që synon një shtet më të prirur ndaj shoqërisë duhet të shihet si një faktor kyç për një të nesërme më të mirë për personat me aftësi të kufizuar.

Në vendet e Ballkanit Perëndimor ka shembuj të ndryshëm të praktikave të mira që duhet të pranohen dhe të shpërndahen në vende të tjera. Projekti SOCIETIES 2, i zbatuar nga një konsorcium organizatash të shoqërisë civile, të udhëhequr nga rrjeti Caritas, dhe financuar nga Bashkimi Evropian, krijon një mundësi për mësim të përbashkët, shkëmbim përvojash dhe avokim për personat me aftësi të kufizuar. Fushata “Bota mund të presë, por inkluzioni nuk mundet” është një fushatë e zhvilluar për të rritur ndërgjegjësimin e publikut për nevojat e personave me aftësi të kufizuara dhe rëndësinë e përfshirjes sociale.Tani është koha që Ballkani Perëndimor të hyjë në grupin e vendeve me standarde të avancuara sociale, edhe në kurriz të një zhvillimi më të ngadaltë ekonomik.

Një person i përfshirë me aftësi të kufizuar pushon së qeni person me aftësi të kufizuar.